Leesclub

Er is weer eens herrie in de Protestantse Kerk. Dominee Jan Offringa stelt voor om de speciale verbondenheid van de kerk met ‘Israël’ af te schaffen (Trouw, 14 september 2018). Hij erkent dat het christendom uit het jodendom voorkomt, maar “het zijn wel twee heel verschillende ‘geloven’ geworden”. Twee verschillende geloven? Er wordt toch hetzelfde boek gelezen? Joden lezen er vervolgens de rabbijnse literatuur bij, en in de kerk leest men het Nieuwe Testament als uitleg bij het Oude, zeker, maar twee verschillende geloven?

Het duurde dan ook slechts twee dagen voordat een andere predikant serieus voorstelde om de schaar in de bijbel te zetten en in de kerk alleen met het Nieuwe Testament verder te gaan. Je kon er op wachten. Maar dom is het wel: voor Jezus, Paulus en de evangelisten was het Oude Testament dé (enige) bijbel. Het lijkt mij, dat in deze Hebreeuwse bijbel de kern van de zaak ligt, ook van de openbaring waarop de christelijke kerken zich beroepen. In die verhalen meldt zich immers die vreemde mensengod JHWH, van wie de kerk belijdt dat hij in Jezus mens geworden is. ‘Incarnatie’, het sleutelbegrip van de kerk, zou zonder de Hebreeuwse bijbel een lege huls zijn, zoveel is duidelijk.

Joden en christenen zitten dus op dezelfde leesclub, zelfs als ze dat liever niet zouden willen, of helemaal niet zo ervaren. Christenen hebben met joden te maken. Met de synagoge in de eerste plaats, want dáár wordt het kernverhaal gelezen, maar dan ook met het volk, en misschien zelfs ook met het land waar veel joden wonen. Hoe ongemakkelijk ook.

In diezelfde leesclub zit trouwens ook de Rooms-Katholieke Kerk. Momenteel lijkt me dat ook niet echt een gemakkelijk gesprek. Geschaard rond dat ene boek zijn de kritische vragen over zaken als celibaat, politiek en humaniteit hopelijk niet van de lucht. Wederzijdse vragen, van allen aan allen. Al lezend onopgeefbaar verbonden met alle andere leden van de leesclub.